ՀՀ ԳԱԱ ԱՐԵՎԵԼԱԳԻՏՈՒԹՅԱՆ ԻՆՍՏԻՏՈՒՏ
INSTITUTE OF ORIENTAL STUDIES OF NAS RA
Կոստիկյան Քրիստինե Պետրոսի
| Պաշտոն | Առաջատար գիտաշխատող |
| Գիտական աստիճան | պատմական գիտությունների դոկտոր |
| Կոչում | պրոֆեսոր |
Հետազոտությունների ոլորտները
| պարսկական աղբյուրագիտություն, հայ-իրանական հարաբերությունների, Իրանի և հայոց պատմություն |
Զեկուցումներ
| 1. | 1․ 2019 թ․ հունվարի 27-28-ին Կալիֆոռնիայի Համալսարանում կազմակերպված “Armeno-Iranica: A Shared History” գիտաժողովին՝ կարդալով զեկուցում հետևյալ թեմայով․ Relations between Catholicoses of All Armenians and the Safavid State in its Period of Decline (Ամենայն Հայոց կաթողիկոսների փոխհարաբերությունները Սեֆյան իշխանությունների հետ այդ պետության անկման շրջանում)։ |
| 2. | 2019 թ․ հունիսի 20-22-ը Երևանում տեղի ունեցած Ա․ Տեր-Ղևոնդյանի 90 ամյակին նվիրված գիտաժողովին՝ զեկուցում կարդալով հետևյալ թեմայով՝ «Ֆազլի Բեկ Իսֆահանիի տարեգրությունը որպես 17-րդ դարի սկզբի հայոց պատմության աղբյուր» |
| 3. | Երևան, 2020 թ․ սեպտեմբերի 15-16 միջազգային առցանց գիտաժողով`նվիրված Ղևոնդ Ալիշանի 200 ամյակին “Օտար աղբյուրները հայկական գաղթավայրերի մասին”, կարդացել եմ զեկուցում հետևյալ թեմայով՝ “Շահ Աբբաս Ա-ի կողմից Սպահան ու Իրանի ներքին շրջաններ բռնա¬գաղթի ենթարկ¬ված հայությունը 17-րդ դարում ըստ պարսկական աղբյուրների” |
| 3. | 2021 թ․ մայիսի 15-ին առցանց եղանակով մասնակցել եմ Տոկիոյում կազմակերպված Արևելագիտության 65-րդ միջազգային սիմպոզիումին (65th (ICES International conference of Eastern Studies)՝ կարդալով զեկուցում հետևյալ թեմայով՝ «Հայ վաճառականները Հայաստանում վաղ արդի ժամանակաշրջանում» (Armenian merchants in Armenia in early modern period). Տես էլեկտրոնային հղում՝ ICES-Program (tohogakkai.com): |
| 5. | 2021 թ․ հուլիսի 1-3-ին մասնակցել եմ Մաշտոցի անվան Մատենադարանում կազմակերպված գիտաժողովին` նվիրված Հակոբ Փափազյանի 100 ամյակին։ Կարդացել եմ զեկուցում հետևյալ թեմայով՝ «Մատենադարանի 17-18-րդ դարերի պարսկերեն վավերագրերը Ագուլիսի հայ վաճառականների մասին»։ |
| 4. | 2022 փետրվարի 9-10 Երևանի ՀՀ ԳԱԱ Արևելագիտության ինստիտուտում կազմակերպված «Հայաստան-Իրան. Պատմական անցյալը և ներկան» խորագրով գիտաժողովին, որտեղ զեկուցում եմ կարդացել հետևյալ թեմայով՝ Սյունիքի և Ատրպատականի հայոց վանքերը Ղաջարական դարաշրջանում։ |
| 5. | 2022 թ․ հունիսի 21-23 –ին Երևանի Հայ-Ռուսական Համալսարանի և Ֆրանկֆուրտի Գյոթեի անվան Համալսարանի կողմից կազմակերպված «Անատոլիա – Կովկաս - Իրան» գիտաժողովին կարդալով զեկուցում հետևյալ թեմայով՝ «Երևանի 17-18-րդ դարերի հայ քալանթարները» (Armenian Kalantars of Yerevan in 17th-18th centuries), տպագրվել է թեզիսը՝ Programme and Abstracts, Երևան, 2022, էջ 34։ |
| 6. | 2022թ․ սեպտեմբերի 5-6-ը ՀՀ ԳԱԱ Արևելագիտության ֆակուլտետի կողմից կազմակերպված «The Caucasus on the Crossroads of International Trade and Cultural Exchanges» խորագրով միջազգային գիտաժողովին՝ կարդալով զեկուցում՝ «Armenian Merchants in Local Administration of the Caucasian Region Incorporated in the Safavid State of Iran» թեմայով, որի նյութերը տպագրվել են Proceedings of the International Scientific Conference "The Caucasus on the Crossroads of International Trade and Cultural Exchanges" ժողովածույում, Երևան, 2022, էջ 37-39, հրապարակման doi: 10.56812/2953-7851-2022.1-37 և ինտերնետային հղում ((հղում) |
| 7. | 2022 թ․ հոկտեմբերի 3-5 Թբիլիսիում կայացած Կովկասագիտական միջազգային կոնգրեսին (International Congress of Cauasian Studies), որտեղ զեկուցում եմ կարդացել հետևյալ թեմայով՝ «Islamization of Christians in Eastern Caucasus in 17th-19th centuries», թեզիսները տպագրվել են կոնգրեսի թեզիսների ժողովածուի մեջ, Թբիլիսի, 2022, էջ 178-179։ |
| 8. | 2023 թ․ մարտի 15-16-ին ՀՀ ԳԱԱ Արևելագիտության ինստիտուտում կազմակերպված "Կովկասի պատմության հիմնահարցեր" նվիրված Պ․ Չոբանյանի ծննդյան 75 ամյակին, Միջազգային գիտաժողովին, որտեղ զեկուցում եմ կարդացել հետևյալ թեմայով՝ Ք․ Կոստիկյան - ДЖИЗЬЯ И ДРУГИЕ НАЛОГИ ВЗИМАЕМЫЕ С ХРИСТИАН В ВОСТОЧНОМ ЗАКАВКАЗЬЕ В XVIII-НАЧАЛЕ XIX ВВ։ Զեկուցման նյութը հրապարակվել է "Կովկասի պատմության հիմնահարցեր" միջազգային գիտաժողովի նյութերի ժողովածուի մեջ, Երևան, 2023, էջ 58-59։ |
| 9. | 2023 թ․ մայիսի 30-հունիսի 2-ին Հայ-Ռուսական Համալսարանում կազմակերպված միջազգային իրանագիտական գիտաժողովին The 9th Biennial Convention of the Association for the Study of Persianate Societies (ASPS), որտեղ զեկուցում եմ կարդացել հետևյալ թեմայով՝ «Persian Documents of the Matenadaran on Some Issues of History of the Catholicosate of Aghvank in the 17th-19th Centuries»։ Զեկուցման թեզիսը հրատարակվել է գիտաժողովի զեկուցումների ժողովածուի մեջ, էջ 86-87։ |
Մասնագիտական գործունեություն
| գիտական հետազոտություններ (ՀՀ ԳԱԱ Արևելագիտության ինստիտուտ, Մեսրոպ Մաշտոցի անվան Հին ձեռագրերի ինստիտուտ) և դասախոսական աշխատանք (ԵՊՀ Պատմության ֆակուլտետ, Հայ-Ռուսական Համալսարանի Արևելագիտության ինստիտուտ) |
Գիտաժողովների մասնակցություն
| 1. | 1․ 2019 թ․ հունվարի 27-28-ին Կալիֆոռնիայի Համալսարանում կազմակերպված “Armeno-Iranica: A Shared History” գիտաժողովին՝ կարդալով զեկուցում հետևյալ թեմայով․ Relations between Catholicoses of All Armenians and the Safavid State in its Period of Decline (Ամենայն Հայոց կաթողիկոսների փոխհարաբերությունները Սեֆյան իշխանությունների հետ այդ պետության անկման շրջանում)։ |
| 2. | 2019 թ․ հունիսի 20-22-ը Երևանում տեղի ունեցած Ա․ Տեր-Ղևոնդյանի 90 ամյակին նվիրված գիտաժողովին՝ զեկուցում կարդալով հետևյալ թեմայով՝ «Ֆազլի Բեկ Իսֆահանիի տարեգրությունը որպես 17-րդ դարի սկզբի հայոց պատմության աղբյուր» |
| 3. | Երևան, 2020 թ․ սեպտեմբերի 15-16 միջազգային առցանց գիտաժողով`նվիրված Ղևոնդ Ալիշանի 200 ամյակին “Օտար աղբյուրները հայկական գաղթավայրերի մասին”, կարդացել եմ զեկուցում հետևյալ թեմայով՝ “Շահ Աբբաս Ա-ի կողմից Սպահան ու Իրանի ներքին շրջաններ բռնա¬գաղթի ենթարկ¬ված հայությունը 17-րդ դարում ըստ պարսկական աղբյուրների” |
| 3. | 2021 թ․ մայիսի 15-ին առցանց եղանակով մասնակցել եմ Տոկիոյում կազմակերպված Արևելագիտության 65-րդ միջազգային սիմպոզիումին (65th (ICES International conference of Eastern Studies)՝ կարդալով զեկուցում հետևյալ թեմայով՝ «Հայ վաճառականները Հայաստանում վաղ արդի ժամանակաշրջանում» (Armenian merchants in Armenia in early modern period). Տես էլեկտրոնային հղում՝ ICES-Program (tohogakkai.com): |
| 5. | 2021 թ․ հուլիսի 1-3-ին մասնակցել եմ Մաշտոցի անվան Մատենադարանում կազմակերպված գիտաժողովին` նվիրված Հակոբ Փափազյանի 100 ամյակին։ Կարդացել եմ զեկուցում հետևյալ թեմայով՝ «Մատենադարանի 17-18-րդ դարերի պարսկերեն վավերագրերը Ագուլիսի հայ վաճառականների մասին»։ |
| 4. | 2022 փետրվարի 9-10 Երևանի ՀՀ ԳԱԱ Արևելագիտության ինստիտուտում կազմակերպված «Հայաստան-Իրան. Պատմական անցյալը և ներկան» խորագրով գիտաժողովին, որտեղ զեկուցում եմ կարդացել հետևյալ թեմայով՝ Սյունիքի և Ատրպատականի հայոց վանքերը Ղաջարական դարաշրջանում։ |
| 5. | 2022 թ․ հունիսի 21-23 –ին Երևանի Հայ-Ռուսական Համալսարանի և Ֆրանկֆուրտի Գյոթեի անվան Համալսարանի կողմից կազմակերպված «Անատոլիա – Կովկաս - Իրան» գիտաժողովին կարդալով զեկուցում հետևյալ թեմայով՝ «Երևանի 17-18-րդ դարերի հայ քալանթարները» (Armenian Kalantars of Yerevan in 17th-18th centuries), տպագրվել է թեզիսը՝ Programme and Abstracts, Երևան, 2022, էջ 34։ |
| 6. | 2022թ․ սեպտեմբերի 5-6-ը ՀՀ ԳԱԱ Արևելագիտության ֆակուլտետի կողմից կազմակերպված «The Caucasus on the Crossroads of International Trade and Cultural Exchanges» խորագրով միջազգային գիտաժողովին՝ կարդալով զեկուցում՝ «Armenian Merchants in Local Administration of the Caucasian Region Incorporated in the Safavid State of Iran» թեմայով, որի նյութերը տպագրվել են Proceedings of the International Scientific Conference "The Caucasus on the Crossroads of International Trade and Cultural Exchanges" ժողովածույում, Երևան, 2022, էջ 37-39, հրապարակման doi: 10.56812/2953-7851-2022.1-37 և ինտերնետային հղում ((հղում) |
| 7. | 2022 թ․ հոկտեմբերի 3-5 Թբիլիսիում կայացած Կովկասագիտական միջազգային կոնգրեսին (International Congress of Cauasian Studies), որտեղ զեկուցում եմ կարդացել հետևյալ թեմայով՝ «Islamization of Christians in Eastern Caucasus in 17th-19th centuries», թեզիսները տպագրվել են կոնգրեսի թեզիսների ժողովածուի մեջ, Թբիլիսի, 2022, էջ 178-179։ |
| 8. | 2023 թ․ մարտի 15-16-ին ՀՀ ԳԱԱ Արևելագիտության ինստիտուտում կազմակերպված "Կովկասի պատմության հիմնահարցեր" նվիրված Պ․ Չոբանյանի ծննդյան 75 ամյակին, Միջազգային գիտաժողովին, որտեղ զեկուցում եմ կարդացել հետևյալ թեմայով՝ Ք․ Կոստիկյան - ДЖИЗЬЯ И ДРУГИЕ НАЛОГИ ВЗИМАЕМЫЕ С ХРИСТИАН В ВОСТОЧНОМ ЗАКАВКАЗЬЕ В XVIII-НАЧАЛЕ XIX ВВ։ Զեկուցման նյութը հրապարակվել է "Կովկասի պատմության հիմնահարցեր" միջազգային գիտաժողովի նյութերի ժողովածուի մեջ, Երևան, 2023, էջ 58-59։ |
| 9. | 2023 թ․ մայիսի 30-հունիսի 2-ին Հայ-Ռուսական Համալսարանում կազմակերպված միջազգային իրանագիտական գիտաժողովին The 9th Biennial Convention of the Association for the Study of Persianate Societies (ASPS), որտեղ զեկուցում եմ կարդացել հետևյալ թեմայով՝ «Persian Documents of the Matenadaran on Some Issues of History of the Catholicosate of Aghvank in the 17th-19th Centuries»։ Զեկուցման թեզիսը հրատարակվել է գիտաժողովի զեկուցումների ժողովածուի մեջ, էջ 86-87։ |
Հրատարակած գրքերի ցանկ
| 1. | Միրզա Յուսուֆ Ներսեսով, Ճշմարտացի պատմություն, Երևան, 2000 (հայերեն, անգլերեն): |
| 2. | Մատենադարանի պարսկերեն հրովարտակները, պրակ III, Երևան, “Զանգակ 97”, 2005, (հայերեն, անգլերեն, պարսկերեն): |
| 3. | Մատենադարանի պարսկերեն հրովարտակները, պրակ IV, Երևան, “Նաիրի”, 2008, (հայերեն, անգլերեն, պարսկերեն): |
| 4. | Ցուցակ Մատենադարանի պարսկերեն ձեռագրերի (Catalogue of Persian Manuscripts in the Matenadaran), Երևան, 2017, (անգլերեն)։ |
| 5. | Մովսես Խեչոյի հետ համահեղինակությամբ «Մատենադարանի պարսկերեն վավերագրերը, III, Շարիաթական նոտարական փաստաթղթեր, ԺԷ-ԺԸ դարեր, Երևան, 2018։ (հայերեն, անգլերեն, պարսկերեն)։ |
| 6. | Ժ. Մեշքանբարյանսի հետ համահեղինակությամբ, Միրզա Սամի’ա, Թազքիրաթ ալ-մուլուք (Օտար աղբյուրները Հայաստանի և հայերի մասին, 18, Պարսկական աղբյուրներ, Ա), Երևան, 2019։ |
| 7. | Մատենադարանի պարսկերեն հրովարտակները, պրակ V, Երևան, Մատեն․ հրատ․, 2021։ |
Հրատարակված հոդվածների ցանկ
| Հայոց Եկեղեցու իրավական եւ սոցիալ-տնտեսական դրության հարցերն ըստ Մատենադարանի ԺԷ․-ԺԸ․ դարերի պարսկերեն վավերագրերի, Էջմիածին, 2018 Գ․, էջ 68-87։ |
| نسخه های علمی فارسی در ماتناداران، میراث علمی، 1295 تابستان، ص. 113-120 Մատենադարանի պարսկերեն գիտական ձեռագրերը, Միրաս-ե էլմի, 1295 (2018, ամառ) էջ 113-120 (պարսկերեն)։ |
| Աղվանից կաթողիկոսության ներքին խնդիրներն ըստ Մատենադարանի ԺԸ դարի պարսկերեն վավերագրերի, «Հայաստանը և Արևելաքրիստոնեական քաղաքակրթությունը»․ Գ, Հանրապետական գիտաժողով նվիրված Պ․ Չոբանյանի ծննդյան 70 ամյակին, Զեկուցումներ ու զեկուցումների դրույթներ, Երևան, 2018, էջ 114-121։ |
| Հ․ Գևորգյանի հետ համահեղինակությամբ, Սեֆյան շահերի նորահայտ հրովարտակները Մատենադարանի կաթողիկոսական դիվանում, Բանբեր Մատենադարանի, 26, Երևան, 2018, էջ 58-75։ |
| The Rights and Duties of Dhimmī Armenian Subjects of Safavid Iran in 17th 18th centuries, Georgian source studies, XIX-XX, Tbilisi, 2018, pp. 80-86. |
| Պարսից գրագրութեան մէջ Հայոց կաթողիկոսներին տրուած տիտղոսն ու պատուանունները, Հանդէս ամսօրեայ, 1-12, 2019, էջ 121-133։ |
| Պարսից արքունիքին վճարվող կաթողիկոսական փիշքեշը և աթոռակռիվները ԺԷ-ԺԹ. դարերում, Լևոն Խաչիկյան. Հարյուրամյակ, Նյութեր ակադեմիկոս Լ. Խաչիկյանի ծննդյան հարյուրամյակին նվիրված հայագիտական միջազգային գիտաժողովի (28-30 հունիսի, 2018 թ.), Երևան, 2019, էջ 214-228: |
| Մատենադարանի պարսկերեն վավերագրերը Ագուլիսի 17-րդ դարի հայ վաճառականների մասին, Մերձավոր և Միջին Արևելքի երկրներ և ժողովուրդներ” հ. XXXIII, պրակ I, Երևան, 2020, էջ 488-516: |
| Ֆազլի Բեկ Իսֆահանիի տարեգրության հաղորդումները Արևելյան Հայաստանի XVII դարի պատմության հարցերի շուրջ, Արևելյան աղբյուրագիտության երկրորդ հատոր, Երևան, 2020, էջ 305-334: |
| Սեֆյան պետության մեջ հայության կյանքը կարգավորող շարիաթական օրենքները”, Հայկազյան հայագիտական հանդես, 40, Բեյրութ, 2020, էջ 619-642։ |
| Matenadaran Library , in: Encyclopaedia Iranica Online, © Trustees of Columbia University in the City of New York. Consulted online on 17 June 2021 <(հղում) դարի պարսկական աղբյուրները Շահ Աբբաս Ա-ի կողմից Այսրկովկասից Իրանի կենտրոնական ու Հյուսիսային շրջաններ տարագրված հայության մասին, Օտար աղբյուրները հայկական գաղթավայրերի մասին, պրակ Ա, Հայր Ղևոնդ Ալիշանի 200- ամյակին նվիրված միջազգային գիտաժողովի նյութերի ժողովածու, Երևան, 2021, էջ 139-162 |
| Agulis on the Crossroads of International trade through Caucasus in XII-XVIII centuries, История, археология и этнография Кавказа, Том 17, № 4 (2021), сс. 848-858. ինտերնետային հղում՝ АГУЛИС НА ПЕРЕСЕЧЕНИИ ПУТЕЙ МЕЖДУНАРОДНОЙ ТОРГОВЛИ НА КАВКАЗЕ В XII-XVIII ВЕКАХ | Маргарян | История, археология и этнография Кавказа (caucasushistory.ru) |
| 10.32653/CH174848-858 |
| Ագուլիսի ԺԸ․ դարի հայ վաճառական Խոջա Հովհաննեսի փաստաթղթերը Մատենադարանի կաթողիկոսական դիվանում, Բանբեր Մատենադարանի, 2021, 32, էջ 211-223։ |
| Некоторые вопросы административной структуры государства Надир шаха на примере входящих в его состав областей Закавказья, Caucaso-Caspica, 2021, VI, сс. 69-80 (DOI 10.48200/9789939672694_69). |
| Ք․ Կոստիկյան - Պարսկական վավերագիտությունը Հայաստանում և զարգացման հեռանկարները, Արևելյան աղբյուրագիտություն, 2022, 3, 226-242, |
| K. Kostikyan - Armenian Merchants in Armenia in the Early Modern Period, Acta Asiatica (Bulletin of the Institute of Eastern Culture), 2022, 123, 15-31, |
| Ք. Կոստիկյան, Ա. Թովմասյան - Պարսկերեն և օսմաներեն վավերագրերը ԺԷ-ԺԸ դարերում Արևելքի երկրներում հայ վաճառականների ունեցած որոշ խնդիրների մասին, Օտար աղբյուրները հայկական գաղթավայրերի մասին, Երևան, 2022, էջ 13-23։ |
