1976 թ. դեկտեմբերին ՀՀ ԳԱԱ արևելագիտության ինստիտուտում ստեղծվեց Կովկասագիտության և բյուզանդագիտության բաժին։ Նրա հիմնադիրն ու երկարամյա վարիչը եղավ պատմական գիտությունների դոկտոր, պրոֆեսոր Պարույր Մուրադյանը (1933-2011 թթ․)։ Նրանից հետո բաժինը, որը 1996 թվականին նաև վերանվանվեց Քրիստոնյա Արևելքի բաժին, ղեկավարեցին իր աշակերտները՝ պատմագիտության դոկտորներ Պավել Չոբանյանը, Ազատ Բոզոյանը և Ալեքսան Հակոբյանը (վերջինը՝ 20052 թ․-ից)։ Բաժնի գիտական կաբինետը, որն իր հիմնադրի մահվանից հետո 2011 թ. անվանակոչվեց «Պրոֆեսոր Պարույր Մուրադյանի անվան գիտական կաբինետ», պարունակում է հարուստ մասնագիտական գրականություն՝ հայերեն, վրացերեն, ադրբեջաներեն, ասորերեն, ինչպես նաև հունարեն և եվրոպական այլ լեզուներով։ 1986 թվականին դրան ավելացավ ակադեմիկոս Նիկողայոս Մառի՝ Սանկտ Պետերբուրգից Երևան տեղափոխված անձնական գրադարանի մեծ մասը։

Տարբեր տարիներին բաժնի աշխատակիցներ են եղել պատմ. գիտ. դոկտորներ Էռնա Շիրինյանը, Ռոզա Գաբրիելյանը, Հայրապետ Մարգարյանը ու Պավել Չոբանյանը, բանասիրական գիտ. դոկտորներ Կիմ Մուրադյանը, Արմանուշ Կոզմոյանը և այլ անվանի պատմաբաններ ու բանասերներ։ Բաժնում մասնագիտացել և ապա հմուտ գիտնական-հետազոտողների շարքերն են լրացրել մի քանի տասնյակ երիտասարդ հայագետներ, կովկասագետներ, բյուզանդագետներ, ասորագետներ, այդ թվում՝ հարևան ԽՍՀՄ հանրապետություններից ու օտար պետություններից՝ ՀՀ ԳԱԱ արևելագիտության ինստիտուտին բնորոշ գիտական սերտ համագործակցության շրջանակներում։

Բաժնի աշխատակիցները հեղինակել են հարյուրավոր հիմնարար մենագրություններ (այդ թվում՝ կոլեկտիվ) ու գիտական հոդվածներ և նախաձեռնողն ու կազմակերպիչն են եղել բազմաթիվ հանրապետական ու միջազգային գիտաժողովների։ Հիմնականում բաժնի ուժերով են հրատարակվել «Кавказ и Византия» պարբերական ժողովածույի վեց ու «Հայաստանը և արևելաքրիստոնեական քաղաքակրթությունը» պարբերական ժողովածույի չորս պրակները։