ՀՀ ԳԱԱ ԱՐԵՎԵԼԱԳԻՏՈՒԹՅԱՆ ԻՆՍՏԻՏՈՒՏ
INSTITUTE OF ORIENTAL STUDIES OF NAS RA
Հմայակյան Հասմիկ Հարությունի
ՊաշտոնԱվագ գիտաշխատող
Գիտական աստիճանպատմական գիտությունների թեկնածու
Կոչումդոցենտ

Կրթություն

1987-1992 ԵՊՀ Հայ բանասիրության ֆակուլտետ
ՀՀ ԳԱԱ Արևելագիտության ինստիտուտ հայցորդ

Հետազոտությունների ոլորտները

Հայ-խեթական լեզվամշակութային և պատմական առնչություններ
Համեմատական առասպելաբանություն
Հայ առասպելաբանություն և դիցաբանություն։
Հին աշխարհի պատմություն, առասպելաբանություն և դիցաբանություն, մշակույթ

Վերապատրաստումներ

ՀՀ ԳԱԱ ԳԿՄԿ ՈԱ բաժնի կողմից կազակերպված վերապատրաստման դասընթացին՝ «Ուսուցման ժամանակակից տեխնոլոգիաներ և մեթոդներ ծրագրով»:
ՀՀ ԳԱԱ ԳԿՄԿ ՈԱ բաժնի կողմից կազակերպված վերապատրաստման դասընթացին, որը ներառում էր հետևյալ թեմաների շրջանակը.
1.Որակի ապահովման ներքին համակարգի խնդիրներն ու գործառույթները
2. Մասնագիտական կրթության որակի ապահովման երաշխիքները
3. Կրթական ծրագրերի արդիականացում և համապատասխանեցում եվրոպական միջազգային չափանիշներին և չափորոշիչներին:

Զեկուցումներ

Խեթական հացատեսակները և դրանց որոշ հայկական զուգահեռներ, Շիրակի պատմամշակութային ժառանգությունը. Հայագիտության արդի հիմնահարցեր, 11-րդ միջազգային գիտաժողով՝ նվիրված ՀՀ ԳԱԱ Շիրակի Հայագիտական հետազոտությունների կենտրոնի 25-ամյակին, Գյումրի, 23-24 սեպտեմբերի, 2022թ, էջ 13-17:
The World’s Three-Dimensional Archetypal Manifestations in Parajanov’s Still Life Collages, Sacred Ground” Place and Space in Mythology and Religion, Program -and Abstracts, Fifteenth Annual International Conference on Comparative, Mythology, International Association for Comparative Mythology & Institute of Archeology, Belgrade, Serbia June 7-11, 2022, p. 35-36.
The Ancient Symbols in Parajanov’s Film ‘The Color of Pomegranates’, The International Association for Comparative Mythology, 14th Annual Conference on Comparative Mythology, Death and Migration in World Mythology, 23-27 August, 2021, p.26.
Around Some Commonalities in Rites to Hatti-Hittite Gods Hašamili and Telepinu, The International Association for Comparative Mythology, 13th Annual Conference on Comparative Mythology, Mythology of Metamorphoses: Comparative & Theoretical Perspectives, June 10-14, 2019, Estonian Literary Museum, Estonia, p.23-24.
On the Biblical Identification of Dyonisos-Spandaramet, The International Association for Comparative Mythology, 12th Annual Conference Myths of the Earth and Humankind: Ecology and the End of the World, Program and Abstracts, June 1-4, 2018, Tohoku University, Sendai Japan, pp. 18-19.
Հայաստանում Քրիստոնեության ըդունման հոգևոր նախադրյալները, Հայկական քաղաքակրթության ուսումնասիրման արդի հիմնախնդիրները, Երևան, սեպտեմբերի 4, 2016, էջ 20-25:
Միապաշտության դրսևորումները Հայկական լեռնաշխարհում (նախաքրիստոնեական ժամանակաշրջան), Հայագիտական միջազգային երկրորդ համաժողով, «Հայագիտությունը և արդի ժամանակաշրջանի մարտահրավերները» , զեկուցումների դրույթներ, Երևան, 2013 թ., էջ 81-82:
Արևապաշտությանն առնչվող որոշ ընդհանրությունների շուրջ խեթական և հայկական հավատալիքներում, Միջազգային գիտաժողով՝ նվիրված ակադեմիկոս Հովսեփ Օրբելու ծննդյան 125 ամյակին, Զեկուցումների դրույթներ, Երևան, 2012 թ., էջ 54-57:
Նշան Մարտիրոսյանի վաստակը խեթա-հայկական փոխառնչությունների բնագավառում, Հայկական լեռնաշխարհի պատմամշակութային ժառանգությունը, միջազգային գիտաժողովի նյութեր, Երևան, 2012թ., էջ 32-34:
Слово, Возможно Обозначающее "Ковер" В Хеттских Текстах, Scientia 3, Challenges and Trends in the Humanities, 2003, pp.81-85.

Մասնագիտական գործունեություն

2010-2016թթ Երևանի Պետական համալսարան,Պատմության ֆակուլտետ, Հայ արվեստի պատմության և տեսության ամբիոն
2012-ից մինչ օրս ՀՀ ԳԱԱ գիտակրթական միջազգային կենտրոնի Արևելագիտութան ամբիոն
2014-2016թթ. Եվրոպական կրթական տարածաշրջանային Ակադեմիա
2015թ․-ից մինչ օրս Հայաստանի ազգային պոլիտեխնիկական համալսարան, դիզայն և կերպարվեստ ամբիոն

Գիտաժողովների մասնակցություն

The World’s Three-Dimensional Archetypal Manifestations in Parajanov’s Still Life Collages, Sacred Ground” Place and Space in Mythology and Religion, Program -and Abstracts, Fifteenth Annual International Conference on Comparative , Mythology, International Association for Comparative Mythology & Institute of Archeology, Belgrade, Serbia June 7-11, 2022.
Գորգը հայ- փոքրասիական լեզվամշակութային առնչությունների համատեքստում, «Կինը Արևելքում» գիտաժողով, ՀՀ ԳԱԱ արևելագիտության ինստիտուտ, 2022 թ., Երևան, 22-23 սեպտեմբեր:
Խեթական հացատեսակները և դրանց որոշ հայկական զուգահեռներ, Շիրակի պատմամշակութային ժառանգությունը. Հայագիտության արդի հիմնահարցեր, 11-րդ միջազգային գիտաժողով՝ նվիրված ՀՀ ԳԱԱ Շիրակի Հայագիտական հետազոտությունների կենտրոնի 25-ամյակին, Գյումրի, 23-24 սեպտեմբերի, 2022թ.:
Հայերենում իրանական համարվող որոշ փոխառությունների հնարավոր խեթական զուգահեռները, Հայաստան-Իրան. Պատմական անցյալը և ներկան, Միջազգային գիտաժողով ՀՀ ԳԱԱ–ում՝ նվիրված Հայաստանի և Իրանի միջև դիվանագիտական հարաբերությունների հաստատման 30-ամյակին, փետրվարի 8-9, Երևան, 2022։
Հայերեն կապերտ-կարպետ բառի ստուգաբանության փորձ, «Ջահուկյանական ընթերցումներ-21», ՀՀ ԳԱԱ լեզվի ինստիտուտ, հունիսի 24-25, 2021թ:
On the Biblical Identification of Dionysus–Spandaramet in Armenian Version of Bible (առցանց), Scientific-Practical Conference Dedicated to the 30th Anniversary of Independence of the Republic of Kazakhstan” Humanitarian Sciences in the Epoch of Globalization: Investigation and Solutions”, M.Auezov South Kazakhstan University, Shimkent, 08 June, 2021.
Հայերի և հայկական իրողությունների պատկերումները արևմտաեվրոպացի և ռուս օրիենտալիստների արվեստում, Հայաստանի Հանրապետության անկախության 30-ամյակին նվիրված գիտաժողով, սեպտեմբերի 28-30, 2021:
The Ancient Symbols in Parajanov’s Film ‘The Color of Pomegranates’, The International Association for Comparative Mythology, 14th Annual Conference on Comparative Mythology, Death and Migration in World Mythology, 23-27 August, 2021.
Around Some Commonalities in Rites to Hatti-Hittite Gods Hašamili and Telepinu, The International Association for Comparative Mythology, 13th Annual Conference on Comparative Mythology, Mythology of Metamorphoses: Comparative & Theoretical Perspectives, June 10-14, 2019, Estonian Literary Museum, Estonia.
Գուռգուռա ջրանունը առասպելալեզվաբանական նյութերի համատեքստում, Ջահուկյանական ընթերցումներ» միջազգային գիտաժողով, Երևան, հունիսի 07-08, 2018թ․:
Հայոց ազգածագման հարցերը ըստ Գրիգոր Ղափանցյանի, Գրիգոր Ղափանցյանի ծննդյան 130 այակին նվիրված գիտաժողով, ԵՊՀ բանասիրության ֆակուլտետի լեզվաբանության ամբիոն, փետրվար, 2017թ:
Հայոց հնագույն մշակույթի խաթա-խեթա-լուվիական ենթաշերտը, «Ջահուկյանական ընթերցումներ» միջազգային գիտաժողով, Երևան, հունիսի 15-16, 2017թ:
Խեթերենի և հայերենի առնչությունների հարցի շուրջ, Հին և միջնադարյան Հայաստանը և իր հարևանները: Գիտաժողով՝ նվիրված ակադեմիկոս Գագիկ Խորենի Սարգսյանի ծննդյան 90-ամյակին: Մայիսի 19, 2016, Երևան:
Հայաստանում Քրիստոնեության ըդունման հոգևոր նախադրյալները, Հայկական քաղաքակրթության արդի հարցերին նվիրված սեմինար, Երևան, սեպտեմբերի 4, 2016թ:
Դարբին աստծուն վերաբերող հավատալիքների շուրջ խեթական, հայկական և կովկասյան ավանդույթներում և ավանդազրույցներում, Հայաստան և Քրիստոնյա Կովկասը: Հանրապետական գիտաժողով՝ նվիրված Կովկասյան Աղուանքում և Վրաստանում քրիստոնեության ընդունման 1700-ամյակին: Երևան, 15-16 դեկտեմբերի, 2015թ:
Վանա լճի ավազանին առնչվող հիմնական առասպելները (առասպելաբանական սյուժեների դասակարգման ու տիպաբաժանման նախնական փորձ), «Վանի ինքնապաշտպանություն – 100» միջազ¬գա¬յին գիտաժողովը, նվիրված Վանի հերոսամարտի 100-ամյակին և Վան քաղաքի առաջին հիշատակության 2870-ամյակին, մայիսի 4-6, 2015 թ։
Հին արևելյան սիմվոլիկան «Նռան գույնը» ֆիլմում, «Ոսկե ծիրան» միջազգային 11-րդ կինոփառատոնի կլոր սեղան, Երևան, 2014թ., հուլիսի 17-18, 2014թ:
The Goddesses of Artamet, Միջազգային գիտաժողով Fighting Dragons and Monsters: Heroic Mythology, Համեմատական առասպելաբանության միջազգային ընկերակցություն և ՀՀ ԳԱԱ Հնագիտության ինստիտուտ, 24-26 մայիսի, 2014թ.:
Միապաշտության դրսևորումները Հայկական լեռնաշխարհում (նախաքրիստոնեական ժամանակաշրջան), (Երվանդ Գրեկյանի հետ համատեղ), Հայագիտական միջազգային երկրորդ համաժողով, «Հայագիտությունը և արդի ժամանակաշրջանի մարտահրավերները» , հոկտեմբերի 17-19, Երևան, 2013 թ.:
Արևապաշտությանն առնչվող որոշ ընդհանրությունների շուրջ խեթական և հայկական հավատալիքներում, Միջազգային գիտաժողով՝ նվիրված ակադեմիկոս Հովսեփ Օրբելու ծննդյան 125-ամյակին, Երևան-Ծաղկաձոր, 13-16 հոկտեմբերի, 2012 թ.:
Նշան Մարտիրոսյանի վաստակը խեթա-հայկական փոխառնչությունների բնագավառում Հայկական լեռնաշխարհի պատմամշակութային ժառանգությունը, Միջազգային գիտաժողով, հունիսի 24-հուլիսի 1, Երևան-Ստեփանակերտ, 2012թ., Երևան, հունիսի 5-6, 2012թ:
Մի հայ-հունական առասպելաբանական զուգահեռի շուրջ, Երիտասարդ արևելագետների միջազգային 32-րդ գիտաժողով, հոկտեմբերի 12-13, 2011 թ.:
Խեթական Խասամիլի աստծու կերպարի շուրջ, «Հնագույն Հայաստանի հոգևոր մշակույթը» գիտաժողով, 2011 թ.:
Hittite marnuwa, Հարությունյանի 90-ամյակին նվիրված «Ուրարտուն և հարևանները» միջազգային գիտաժողով, 2009 թ.:
Խեթա-հայկական լեզվական փոխառնչություններ, Երիտասարդ արևելագետների միջազգային XXIX գիտաժողով, ՀՀ ԳԱԱ Արևելագիտության ինստիտուտ, 2009 թ.:
Արևապաշտությունը Վանա լճի ավազանում, Երիտասարդ արևելագետների XXVIII միջազգային գիտաժողով, ՀՀ ԳԱԱ Արևելագիտության ինստիտուտ, 2008 թ.:
Թուխ մանուկների» պաշտամունքը և միջնադարյան Հայաստանի արհեստակցական միությունները, Երիտասարդ արևելագետների հանրապետական XXVII գիտական նստաշրջան, հունիսի 8-9, 2006 թ.:
Սոսանվեր Անուշավանը և նրա կովկասյան ու խուռիական զուգահեռները,
Երիտասարդ արևելագետների հանրապետական XXVI գիտական նստաշրջան, մայիսի 26-27, 2005 թ.:
Հայասական DU.GUR-ը և Արա Գեղեցիկը, Երիտասարդ արևելագետների հանրապետական XXV գիտական նստաշրջան, հունիսի 3-4, 2004 թ.:
Խուռի-խեթական dHebat աստվածուհին, Երիտասարդ արևելագետների հանրապետական XXIV գիտական նստաշրջան, 2003 թ.:
Հայասական մի շարք տեղանվանական վերջավորությունները Հայկական լեռնաշխարհի այլ սեպագիր տեղանուններում, Երիտասարդ արևելագետների հանրապետական XXIII գիտական նստաշրջան, 2002 թ.:
Ուրարտական սեպագիր աղբյուրներում հանդիպող տեղանունների դասակարգումն ըստ վերջածանցների, Երիտասարդ արևելագետների հանրապետական XXII գիտական նստաշրջան, 2001 թ.:
Слово, Возможно Обозначающее "Ковер" В Хеттских Текстах, Scientia 3, Challenges and Trends in the Humanities, 2003.

Մասնագիտական միություններ

International Association for Comparative Mythology

Հրատարակած գրքերի ցանկ

Գրիգոր Ղափանցյանը և խեթագիտությունը, Երևան, 2016:
Զրույցներ հայ մշակույթի մասին (հարցազրույցների ժողովածու), Երևան, 2008:
Արվեստի պատմություն (17-18-րդ դարերի արևմտաեվրոպական արվեստի պատմություն), Ուսումնական ձեռնարկ, Երևան, 2020:
Դիզայնի պատմություն, Ուսումնական ձեռնարկ, երկրորդ մաս, Երևան, 2018:
Դիզայնի պատմություն, ուսումնական ձեռնարկ, մաս առաջին, Երևան, 2017:

Հրատարակված հոդվածների ցանկ

Хеттский GISHUESA «веретено» - Армянский HIWSEL «прясть», Scientia, The Second International Scholarly Conference Scientia 2: Challenges and Tendencies in The Humanities, Collection of Articles, 2022, էջ 25-30.
The Word Gat‘a in the Armenian Language, Բանբեր Արևելագիտության ինստիտուտի, հատոր 2, հ. 1, Երևան, 2022, էջ 120-128:
Possible Hittite Parallels of some Loanwords in Armenian considered Iranian, Հայաստան-Իրան. Պատմական անցյալը և ներկան, Միջազգային գիտաժողովի նյութեր, Հոդվածների ժողովածու, համար 2, Երևան, 2022, էջ 308-319:
Iranian and Hittite-Luwian Parallels of the Armenian Words tapast ‘carpet’ and tapast ‘a kind of deadly pain, disease’, Norwegian Journal of Development of the International Science, №84, 2022, p. 26-27.
Հայերի պատկերումները Լուի Դյուպրեի և Կասպար Նետշերի ստեղծագործություններում, Աշխատություններ Հայաստանի պատմության թանգարանի 8, Երևան, 2021, 234-241:
Ամուսնական հարաբերությունները խեթական հասարակությունում, Կինը Արևելքում (հոդվածների ժողովածու), 1, 2021, 57-74։
Հայերեն "կապերտ-կարպետ" բառի ստուգաբանության փորձ, Ջահուկյանական ընթերցումներ, 2021, 1(16), 70-78։
On the Biblical Identification of Dyonisus-Spandaramet in Armenian Version of Bible, Proceedings of International Scientific-Practical Conference Dedicated to the 30th Anniversary of Independence of the Republic of Kazakhstan 'Humanitarian Sciences in the Epoch of Globalization: Investigations and Solutions, 2021, 1, 109-111․
Depiction of the Armenian Carpets in the Warks of European Orientalist Rudolf Ernst, Gulio Rossati, Fundamental Armenology/ISSU1(11) 2020, p. 93-106.
Եղջերուների և արևի պաշտամունքի կապը հայաստանյան և փոքրասիական մշակույթներում, Մերձավոր և Միջին արևելքի երկրներ և ժողովուրդներ, h. XXXII, պրակ Բ, Երևան ՄՄԱԵԺ, 2020, I, 60-78։
Վանա լճի ավազանին առնչվող հիմնական առասպելները (առասպելական սյուժեների դասկարգման և տիպաբաժանման նախնական փորձ), Մերձավոր և Միջին արևելքի երկրներ և ժողովուրդներ, h. XXXII, պրակ Բ, Երևան 2019, էջ 69-87։
«Սօսի» բուսանվան ստուգաբանության փորձ, Ջահուկյանական ընթերցումներ, ՀՀ ԳԱԱ լեզվի ինստիտուտի գիտական հոդվածների ժողովածու, Երևան, 2019, էջ 114-121:
«Գուռգուռա» ջրանունը առասպելալեզվաբանական նյութերի համատեքստում, Ջահուկյանական ըթերցումներ, ՀՀ ԳԱԱ Լեզվի ինստիտուտ, Գիտական հոդվածների ժողովածու, Երևան, 2018թ․, էջ 163-171:
Խեթահայկական մի քանի խնդրահարույց զուգահեռների շուրջ, International Conference Language, Speech, Reality (ontological and gnoseological conceptions) Dedicated to the 85th Anniversary of Linguist, Philosopher and Academician Eduard Atayan, Conference Proceedings, 2018, p. 266-273։
Դիոնիսոս-Սպանդարամետ աստվածաշնչյան նույնացման շուրջ, Հայաստանը և արևելաքրիստոնեական քաղաքակրթությունը, Միջազգային գիտաժողով, Երևան, 7-8 դեկտեմբերի 2017, Երևան, 2017, էջ 136-139:
Հայոց հնագույն մշակույթի խեթա-խաթա-լուվիական ենթաշերտը, Արևելագիտութունը Հայաստանում, հատոր 3, Հին և միջնադարյան Հայաստանը և իր հարևանները, Ժողովածուն նվիրվում է ՀՀ ԳԱԱ Ակադեմիկոս Գագիկ Սարգսյանի ծննդյան 90 ամյակին, Երևան, 2017, էջ 127-136:
Խեթերենի և հայերենի առնչությունների հարցի շուրջ, «Ջահուկյանական ընթերցումներ» միջազգային գիտաժողով, Երևան, հունիսի 15-16, 2017 Զեկուցումների ժողովածու, Երևան, 2017, էջ 193-205։
Հին արևելյան սիմվոլիկան «Նռան գույնը» ֆիլմում, Հայաստանը և արևելաքրիստոնեական քաղաքակրթությունը, Միջազգային գիտաժողով, Երևան, 12-13 դեկտեմբերի 2016, Երևան, 2016, էջ 120-123:
Հայոց ցեղասպանությունը վերապրած Գևորգ Հմայակյանի «Իմ կյանքը» հուշապատումը և մեծ եղեռնը արտացոլող «Թզբեհը» ստեղծագործությունը, Գիտական հոդվածների ժողովածու, Երևան, 2016, 7-22 (համատեղ՝ Ինգա Ավագյանի հետ):
Դարբին աստծու վերաբերյալ մի շարք հավատալիքների շուրջ խեթական, հայկակական և կովկասյան ավանդույթներում և ավանդապատումներում, Հայաստանը և քրիստոնյա կովկասը, հանրապետական գիտաժողով՝ նվիրված Աղուանքում եւ Վրաստանում քրիստոնեության ընդունման 1700-ամյակին, Երևան, 15-16 դեկտեմբերի, 2015թ, էջ 126-134:
The Goddesses of Artamet, The Black and the White, Studies on History, Archaeology, Mythology and Philology in Honor of Armen Petrosyan in occasion of his 65th Birthday, Aramazd Armenian Journal of Near Eastern Studies, v. VIII, Issues 1-2, 2013-2014, p. 191-197.
Խեթական Խասամիլի աստվածը, Հին Արևելք, 1(6), Հոդվածների ժողովածու, Երևան, 2014թ., էջ 57-65:
Հայկական Տուրուբերան տեղանունը խեթա-հայկական փոխառնչությունների համատեքստում, Հայկազունիներ. առասպել և պատմություն, Միջազգային գիտաժողովի նյութեր, Երևան, 2013թ., էջ 118-123:
Հունական Արտեմիս և հայկական Աստղիկ դիցուհիների մի շարք ընդհանրությունների շուրջ, «Մերձավոր Արևելք», Երևան, 2012թ., էջ 88-102:
Խուռիական dŠa(w)uš(k)a աստվածուհու անվան և կերպարի դրսևորումները հայկական առասպելական և լեզվական նյութերում, Մերձավոր և Միջին Արևելքի երկրներ և ժողովուրդներ, հ. XVIII, Երևան, 2011թ., էջ 239-252:
Hittite marnuwa, Aramazd (Armenian Journal of Near Eastern Studies), Vol. 5, Issue 1-2, 2010, p. 127-132.
Խեթա-հայկական լեզվական փոխառնչություններ, Մերձավոր Արևելք, Երևան, 2009թ., 307-313.
Արևապաշտությունը Վանա լճի ավազանում, Մերձավոր Արևելք V, Երևան, 2008 թ., էջ 93-98:
Խեթերեն marnuwa բառը, Մերձավոր և Միջին Արևելքի երկրներ և ժողովուրդներ, XXVI, Երևան, 2007թ., էջ 45-51:
Թուխ մանուկների» պաշտամունքը և միջնադարյան Հայաստանի արհեստակցական միությունները, Մերձավոր Արևելք, , Երևան, 2006թ., էջ 18-21:
Սոսանվեր Անուշավանը և նրա կովկասյան ու խուռիական զուգահեռները, Մերձավոր Արևելք, Երևան, 2005թ., էջ 28-34 :
Հոգևոր ավանդույթների ժառանգականությունը (Պտղաբերության պաշտանմունքից մինչև Քրիստոնեություն), 21-րդ դար ամսագիր, թիվ 2(8) 2005թ., էջ 165-175:
Հայասական DU.GUR-ը և Արա Գեղեցիկը, Մերձավոր և Միջին Արևելքի երկրներ և ժողովուրդներ, XXIII, Երևան, 2004թ., էջ 381-394:
Հեբատ աստվածուհին հայկական և հունական դիցարաններում, Մերձավոր և Միջին Արևելքի երկրներ և ժողովուրդներ, XXII, Երևան, 2003թ., էջ 210-216:
Հայասական մի շարք տեղանվանական վերջավորությունները Հայկական լեռնաշխարհի այլ սեպագիր տեղանուններում, Մերձավոր Արևելք, Երևան, 2002թ, էջ 3-9:
Ուրարտական սեպագիր աղբյուրներում հանդիպող տեղանունների դասակարգումն ըստ վերջածանցների, Արևելք, Հոդվածների ժողովածու, Երևան, 2001թ., էջ 20-26:
Слово, Возможно Обозначающее "Ковер" В Хеттских Текстах, Scientia 3, Challenges and Trends in the Humanities, 2003, pp.81-85.